Darja Tjioe gaat al een aantal jaar mee in de competitieve freedivewereld. Maar vorig jaar leek haar geluk niet op te kunnen: ze behaalde meerdere Nederlandse diepterecords tijdens wedstrijden in Panglao, de Filipijnen en professionaliseerde haar training. We spraken haar om álles te vragen over haar ervaringen.
Darja, waarom freedive jij?
Ik ben een waterrat, altijd geweest. Ik geloof dat ik mijn eerste snorkeltje had zodra ik een beetje kon zwemmen en lag zodra het kon in een zwembad of in zee. Toen ik na 18 jaar als duikinstructeur in Egypte en de Malediven gewerkt te hebben eindelijk een keer een freedive cursus deed was ik in één keer om naar “the dark side”! Die sensaties van die eerste duiken, zo intens; het was meditatie, maar makkelijker. Waar ik normaal gesproken minstens 20 minuten voor moet zitten ploeteren op m’n meditatiekussentje, vond ik in enkele seconden onder water. Dat diepe gevoel van eenwording met het water, die innerlijke stilte, wow… Daarom dus 🙂
Freediven heeft mij geleerd hoe belangrijk de inner-voice is. In alle aspecten van het leven. Dat je jezelf ontzettend vleugellam kunt maken met de gedachtes die je over jezelf hebt en hoe je jezelf toespreekt. En dat werken aan die inner-critic uiteindelijk meer effect heeft dan honderd keer de lijn op en neer te zwemmen.
Darja tjioe
Hoe ziet jouw freedive-pad eruit?
Ik werd gevraagd een artikel over de mammalian dive response te schrijven voor Scuba Diver Australasia, en al researchend werd ik steeds nieuwsgieriger naar het freediven. Toen ik eind 2016 voor werk in Amed in Bali terechtkwam, heb ik mijn kans gegrepen en in een jaar Aida 2, 3 en 4 en de instructeurs opleiding erdoor heen gejast, eerst SSI en toen Molchanov Wave 2.
Ik had ongelimiteerd toegang tot het water, kon dus veel trainen en had ook veel geluk met de vaste trainingsbuddies die ik had. De eerste was de recordhouder van Colombia, hij dook toen al veel dieper dan ik en heeft mij meegesleept naar mijn eerste wedstrijd, in Pulau Weh in Sumatra. Niet omdat ik zo goed was, maar vooral omdat hij geen zin had om alleen te gaan! Dat was november 2017. Omdat ik helemaal geen verwachtingen had, ging het supergoed: allemaal witte kaarten en “best newcomer” in de wacht gesleept. Dat smaakte naar meer!
Inmiddels had ik mijn huidige buddy Anna ontmoet en samen zijn we in 2018 nog een keer gegaan. Dit keer wel verwachtingen en flink nerveus, dus ging ik naar huis met alle kleuren kaarten. In september een jaar later meegedaan met de Singapore Depth Comp, en ik was voor elke duik zo vreselijk nerveus dat ik toen bedacht had nooooit meer aan een wedstrijd mee te doen. Tot 2022.
Wat is je drijfveer om met wedstrijden mee te doen?
Ik denk dat de wedstrijden en de records een goede motivatie zijn om heel hard te werken. De uren trainen in het zwembad, gym en zee zijn behoorlijk heftig, maar ergens naartoe werken helpt echt. Als tijdens een training je ademprikkel toch iets sterker is dan normaal bijvoorbeeld, heb je al snel een excuus om lekker in je comfortzone te blijven. Als je je dan voorstelt dat je een competitieduik doet en dus wel moet, ontdek je dat je je over veel dingen wel heen kunt zetten en dat het dus vooral mentaal is. Zo kom je erachter dat je veel sterker
bent dan je denkt.
Door de wedstrijden is mijn training nu gestructureerd. In het begin was het vooral een beetje aanmodderen, kijken hoe je je voelt en dan bedenken wat voor duiken je gaat doen. Nu beslis ik van te voren welke duik ik doe en dan doe ik dat ook. Als het niet lukt, kijk ik waarom en weet ik waar ik aan moet werken.
Daarbij zijn wedstrijden altijd een leuk freedive-feestje, een samenkomen van mensen van over de hele wereld, die allemaal dezelfde passie hebben en daar heel hard voor werken. De inspiratie ligt er voor het oprapen en de support en waardering voor freedivers onderling is volgens mijn uniek in de sportwereld.
Wat is je lievelingsdiscipline in het freediven? En je minst favoriete? Waarom?
✔️ Bifins is absoluut de favoriet. Het is technisch, het vergt kracht en controle en misschien dat het feit dat ik al 20 jaar met twee vinnen rondzwem, maakt dat ze voelen als een onderdeel van mijn lichaam. Twee jaar lang heb ik alleen maar bifins getraind, dus elk aspect van de duik is helemaal geïntegreerd: van de duckdive, tot de eerste charge voor de mouthfill, tot wanneer de armen naar beneden komen, tot de laatste charge en hoeveel slagen tot de freefall, de houding tijdens de freefall, tot de turn, het omhoog zwemmen en zélfs het oppervlakte protocol. Ik hoef nergens over na te denken, ik ga als het ware in bifins-mode en de rest gaat vanzelf.
❌ Free immersion is daarentegen ècht niet mijn ding, duurt te lang, geen echte techniek om op te focussen en het idee dat er geen plan B is… brrrrr
Wat was in 2022 je meest bijzondere of spannendste wedstrijdduik? Welke duik, en waarom was die zo bijzonder of spannend?
Er waren twee duiken die echt top waren en ik kan echt niet kiezen: Mijn bifins naar 78m in juni en later de 83m met de monovin in oktober. De 78m CWTB was de derde duik in deze competitie. De eerste en tweede duik waren al persoonlijke records en ik was zo tevreden met de resultaten van deze duiken, dat dit een soort bonus duik was. Veel minder zenuwen en soort loslaten van het eventuele resultaat. Alles viel helemaal op zijn plek en ik voelde me vanaf het aftellen tot en met het protocol echt geweldig! De uitvoering was perfect tot in de kleinste details. Ik kwam boven alsof ik een makkelijk trainingsduikje had gedaan en alles in mij voelde dat ik nog veel meer in me had.
Voor de monovin duik in oktober was ik veel zenuwachtiger. Ik had eigenlijk niet genoeg tijd om de monovin te trainen en het voelde allemaal niet zo vloeiend als de bifins. Toen ik jaren geleden voor de grap eens keek naar de Nederlandse records en 82m zag staan voor deze discipline ging ik heel hard lachen en bedacht toen dat dat dus niet ging gebeuren…En daar was ik me heel bewust van toen ik aan deze duik begon. Ik was superzenuwachtig, maar ik de laatste twee minuten van de countdown werd alles een beetje stiller om me heen en voelde ik een soort ultra-meditatieve focus. En weer die perfectie: alles werkte, het voelde extreem goed, ik beleefde elke seconde van de duik als soort droom: Het voelde als die flowstate waar sporters het vaak over hebben.
Hoe bereid jij je mentaal en fysiek voor op ‘dé duik’?
Wat mij betreft zit alle voorbereiding in de training in de maanden vóór de duik. Dat betekent voor mij yoga, pranayama, meditatie, krachttraining, zwembadtraining (CO2, O2 en heel veel baantjes trekken) en natuurlijk dieptetraining (residual volume duiken en target duiken). De dag van de duik heb ik een paar rituelen: een korte meditatie & visualisatie van de duik, koffie maken en drinken (ja, écht!), eventuele stress van me afschrijven en dan ruim op tijd ter plaatse zijn, inchecken en wat tijd met en in de zee doorbrengen om het water te voelen,
om me te laten opnemen, om een soort al één met de zee te worden. En héél belangrijk, een laatste goodluck knuffel met trainingsbuddy Anna!
Wat is je lievelingsduikplek (In Nederland en internationaal)
Amed is heerlijk, je kunt er het hele jaar door duiken, het is alleen niet ideaal voor de wat diepere duikers, veel meer dan 70m vind je hier niet makkelijk en er is vaak stroming. Panglao is fijn voor diep duiken, en er is verder niet echt iets te beleven, dus een goeie plek voor een periode van toegewijde training.
Wat is de belangrijkste les die freediven jou heeft geleerd?
Hoe belangrijk de inner-voice is. In alle aspecten van het leven. Dat je jezelf ontzettend vleugellam kunt maken met de gedachtes die je over jezelf hebt en hoe je jezelf toespreekt. En dat werken aan die inner-critic uiteindelijk meer effect heeft dan honderd keer de lijn op en neer te zwemmen. Dat de kracht die je put uit dat werk en uit de resultaten van dat werk doorwerkt in de rest van je leven.
Hoe ziet jouw freedivende leven er op dit moment uit?
Ik focus me op het moment weer even wat meer op mijn werk. Ik heb een school voor yogalerarenopleidingen in Bali en daar komt, nu de grenzen weer open zijn, weer wat beweging in. In mei organiseren we een yoga training in Egypte en dan ga ik natuurlijk wel even langs de Blue Hole voor een paar duikjes. Tot die tijd probeer in vorm te blijven door 2-3 keer per week mijn ashtanga yoga practice te doen, 1 keer per week naar de gym, 2
keer in het zwembad en af en toe een sessie in de zee om een beetje de diepte-adaptatie erin te houden. Hopelijk heb ik in augustus weer tijd voor diepte en wedstrijden.
Wat zijn je freedive doelen voor het komende jaar of jaren?
Haha, dat is een goeie vraag. Het voelt nu een beetje alsof ik gedaan heb wat ik wilde doen en nu niet echt meer een doel heb. Maar als ik er eraan denk een beetje dieper te gaan, dan gaat het wel weer kriebelen. Misschien moet ik toch gaan leren van FIM te houden (blergh) or misschien wat tijd voor no-fins in te plannen, ook een prachtige discipline, of misschien toch voor dat ene felbegeerde nummer te gaan trainen… Je ziet het, ik ben er nog niet helemaal uit. Vooral ben ik op dit moment op zoek naar een coach, want ik wil eigenlijk gewoon iemand die me vertelt wat ik wanneer moet doen en die af en toe mijn hand kan vasthouden of me iets bemoedigends toe kan roepen. Ik ben wel een beetje klaar met het allemaal zelf te doen.
🎥 Lievelings freedive (gerelateerde) film
Echt een goeie freedive film… hmmm nee, maar wel Blue Planet van de BBC!
📚 Lievelings freedive (gerelateerde) boek
Guillaume Nery – Nature Aquatique
🎙️ Lievelings freedive (gerelateerde) website / podcast / instagram account
instagram.com/kaushman/ voor prachtige onder en bovenwater wildlife photos én natuurlijk de Freedive Cafe Podcast voor tips en tricks van freedivers!
Wil je Darja’s freedivecarrière verder blijven volgen? Je kunt haar hier vinden:
Instagram Linktree
www.yogahereandthere.com